Abracadabra

Trainers zijn onnavolgbaar in hun analyses. Het commentaar dat trainers voor en na een wedstrijd geven is voor de gemiddelde voetballiefhebber abracadabra. Vermakelijk, maar wel abracadabra. Wat wil zo’n trainer toch bereiken? Dat iedereen haar/hem gelijk geeft? Natuurlijk wordt een trainer met al die microfoons voor het gezicht uitgedaagd om iets te zeggen. Maar toch. Zo overtuigd van het eigen verhaal en niemand die het snapt. Daar moeten die trainers toch gek van worden. Waarom maken ze toch iedere keer de fout om voetballes te willen geven? Het is toch algemeen bekend dat je voetballiefhebbers niet met woorden maar met resultaten overtuigt. De winnende trainer, die heeft altijd gelijk!

Datacadabra

Het lijkt erop dat zich een vergelijkbare houding ontwikkelt onder data analisten. Ook zij zijn vaak onnavolgbaar in hun analyses en inzichten. Veel voetbalwijsheid in pacht, prachtige grafieken en tabellen, messcherpe analyses en … een publiek dat meewarig knikt bij al dat cijfermateriaal. De analyses op tv, online en in kranten gaan steeds verder de diepte in (lees deze 1, 2 en 3 over de meest recente Champions League-finale maar eens). Dat moet ook wel want zonder analyse en begrip geen resultaat. Bij Moneyball ging het er zo ook aan toe en dat was een groot succes. Wat willen die data analisten toch bereiken? Hun expertise etaleren? Hun gelijk halen?

Laag cijfer voor Messi

Voorbeeld. De ‘High Intensity Distance’ – aantal afgelegde meters op het veld met een snelheid > 20 km/u (snelheidswaarde is geen standaard) per minuut – worden afgevuurd op de onschuldige voetbalkijker. HID wordt gezien als een indicator om de kwaliteiten van topspelers te bepalen. Het is eenvoudig om in het geval van HID een tegenvoorbeeld te geven. Lionel Messi komt in deze statistiek niet naar voren als het beste jongetje uit de klas. Hij sjokt over het veld en komt af en toe in actie. Die acties brengen het publiek op de banken en drijven de tegenstanders tot wanhoop. Met zo’n actie werk hij de belangrijkste statistiek in het voetbal bij: het doelsaldo. De verklaring voor de prestatie van Messi haal je niet uit de cijfers. Het komt door de liefde voor de bal.

Bekijk het van de zonnige kant

De weervrouwen en -mannen van het journaal hebben het wél in de vingers. Hun aanpak is overtuigend. Zij koppelen analyses, verwachtingen en feiten op een soepele manier. Eerst een beschouwing die met feiten is onderbouwd. Waarom hebben we het weer gehad zoals het is geweest? Als het nodig zijn ze schuldbewust en leggen ze verantwoording af over de verschillen tussen hun voorspellingen en de realiteit. Als dat is geweest, op naar de verwachtingen voor morgen en de komende dagen.

Natuurlijk vinden deze meteorologen het heerlijk om te vertellen over de verschuivingen van de hoge en lage drukgebieden. Dat mag ook wel. Ze hebben er ook écht verstand van! De informatie waar iedereen op zit te wachten is in ieder geval to the point. “Morgen 28 graden met een strakblauwe lucht. Goed insmeren dus”. Kijk daar kun je wat mee. Willemijn Hoebert of Gerrit Hiemstra die tijdens het achtuur-journaal de wedstrijdanalyse doen. Dat gaat misschien weer wat te ver.

Voetbalwaarheid

Data analisten verliezen zichzelf net zoals trainers in een manier van beschouwen die de meeste mensen niet begrijpen. Meten is weten, maar of je daarmee het voetbalspel beter snapt laat staan kunt waarderen is een tweede. Het zou mooi zijn wanneer het voetbalpubliek wordt getrakteerd op boeiende beschouwingen van vermakelijke wedstrijden. Hierbij is vanzelfsprekend ruimte om feiten en cijfers te gebruiken om de kenmerken van het spel van een team te duiden. Ik ben benieuwd wat we tijdens het WK allemaal krijgen voorgeschoteld.

Eén rekensommetje kan in ieder geval worden gemaakt. De winnende trainer heeft altijd gelijk. Dat snappen de toeschouwers allemaal, ook al is de trainer van de tegenpartij. Uiteindelijk zal er tijdens dit WK ook één trainer zijn die gelijk heeft. Dat wijzen de cijfers uit het verleden uit. (O ja, het Nederlands elftal doet niet mee. De cijfers laten zien dat we te weinig punten hebben. Zo zie je maar. Als het om voetbal gaat blijft 1 + 1 = 2).