2050

Het jaar waarin de robots beter zullen voetballen dan wij mensen. Althans dat is de ambitie van talloze wetenschappers wereldwijd. Robocup is de competitie met jaarlijks een WK. In dit robotvoetbalspektakel spelen algoritmen een cruciale rol. De robots zijn uitgerust met camera’s en sensoren. De data die hiermee worden verzameld worden real-time verwerkt door algoritmen zodat een robot kan bepalen wat de beste vervolgactie is. Wat dat in de praktijk betekent? Bekijk het onderstaande filmpje maar eens.

2019

De jeugdcompetities zijn opnieuw ingedeeld en dus spelen we in de komende maanden spelen weer wekelijks een wedstrijdje tegen een aantal nieuwe tegenstanders. Wat dit met Robocup heeft te maken heeft? Ik moest aan Robocup denken toen ik het volgende bericht van de KNVB las: competitie-indeling op basis van algoritmen. Steeds meer mensen weten dat algoritmes een rol spelen in ons dagelijks leven. Zelfrijdende auto’s en huishoudrobots zijn inmiddels herkenbare voorbeelden van apparaten die werken op basis van algoritmen. Dan klinkt het niet onlogisch dat het voetbal ook “iets met algoritmen” kan.

Grenzen

Kun je op basis van historische gegevens een speelsterkte bepalen en op basis hiervan een optimale competitie-indeling maken? Dat hangt natuurlijk af van de definitie van “optimaal”. Laten we ervan uitgaan dat een competitieleider ernaar streeft om in iedere jeugdcompetitie de onderlinge krachtsverschillen zo klein mogelijk te laten zijn. Dan kun je een algoritme loslaten op de uitslagen uit het verleden om zo de teams van vergelijkbaar niveau bij elkaar te zetten.

Je zult het algoritme ook een aantal beperkingen zoals “maximale reisafstand” moeten meegeven. Want anders krijg je uitkomsten waar niemand op zit te wachten. Bijvoorbeeld 2 O10-teams uit Groningen en Maastricht in dezelfde competitie omdat ze even sterk zijn. Zo zijn er meer praktische factoren die een rol spelen en waarvan een algoritme “op de hoogte moet zijn” om bruikbare uitkomsten te krijgen.

Voetbalplezier voor de “outliers”?

De vraag is ook hoe er wordt omgegaan met zogenaamde “outliers“. Dit zijn uitzonderingen. Ik denk dat wij met ons O10-team, dat ik samen met andere trainers begeleid, zo’n outlier vormen vanwege het voetbalniveau. Spelers, trainers en ouders zijn hartstikke enthousiast en we kijken uit naar ieder wedstrijdje. Maar de ervaringen tot nu toe zijn dat we iedere tegenstander helpen om het doelsaldo stevig op te krikken. Dit leidt, zo zul je begrijpen, tot teleurstelling aan onze kant. Gaat een algoritme ons uitkomst bieden? Waarschijnlijk niet.

Daarom gebruiken we andere oplossingen waar nog geen algoritme aan heeft gedacht! Namelijk overleg met de tegenstander over een speler van hun team dat met ons meedoet tijdens de wedstrijd. Dat levert een mooi schouwspel op. Natuurlijk zijn er nog andere oplossingen denkbaar. Ik schat in (zonder gebruik te maken van een algoritme!) dat wij all robotteams die je in de video ziet zullen overklassen. Daar gaan we maar niet aan beginnen. Die robots willen ook plezier aan het voetbal beleven.